Generał bryg. Stefan Bałuk ps. „Starba”, jeden z czterech żyjących cichociemnych, obchodzi dziś setne urodziny.
Żołnierz legendarnej jednostki polskich komandosów przyszedł na świat 15 stycznia 1914 roku w Warszawie, gdzie później ukończył gimnazjum im. J. Zamoyskiego oraz Wydział Finansowo-Ekonomiczny warszawskiej Szkoły Nauk Politycznych.
We wrześniu 1939 r. przydzielony do 9. Batalionu Pancernego w Lublinie, a następnie – po przedostaniu się do Francji – do 10. Pułku Strzelców Konnych 10. Brygady Kawalerii Pancernej.
Muzeum Powstania Warszawskiego w biogramie gen. Bułaka podaje, że 6 września 1939 roku zgłosił się on ochotniczo do Kadry 9. Batalionu Pancernego w Lublinie, przekształconego w Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej Nr 2. Z jednostką wycofywał się na Wschód. Podczas próby ewakuacji na Węgry został ujęty przez oddział sowiecki, po czym zwolniony; kolejny raz ujęty w Worochcie, zdołał uciec i następnie przez Węgry, Rumunię i Bejrut przedostać się do Francji, gdzie dotarł 20 grudnia 1939 roku.
Po przybyciu do Francji wcielony do formowanej 10. Brygady Kawalerii Pancernej płk. Maczka, następnie skierowany do 10. Pułku Strzelców Konnych (10. psk). Po klęsce Francji, w czerwcu 1940 r. ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie służył początkowo w 10. BKPanc. szkolącej się w Szkocji, po czym w maju 1942 r. wyraził chęć walki w okupowanej Polsce i został skierowany na szkolenie wywiadowczo-dywersyjne cichociemnych w szkole wywiadu w Glasgow.
Dzisiejszy jubilat został zrzucony na spadochronie na tereny okupowanej Polski w 1944 roku. Był on jednym z 316 komandosów Armii Krajowej, którzy zostali przerzuceni do Ojczyzny. Generał Bułak wypełniał obowiązki wywiadowcy, dokumentalisty i fotografa.
Jubilat jest inicjatorem budowy pomnika Armii Krajowej przed siedzibą Sejmu RP i wieloletnim przewodniczącym Komitetu Budowy tego pomnika, który doprowadził do jego realizacji.
– Cieszę się bardzo, że jeszcze za mojego życia możemy uczcić pamięć moich kolegów, przyjaciół, 316 spadochroniarzy Armii Krajowej, elity polskiego wywiadu – mówił podczas uroczystości odsłonięcia pomnika cichociemnych jego pomysłodawca gen. bryg. Stefan Bałuk ps. „Starba”.
Monument usytuowano przy ul. Matejki w pobliżu Sejmu, naprzeciwko pomnika Polskiego Państwa Podziemnego. Na bloku z czarnego granitu wyryto 316 nazwisk i pseudonimów bojowych. Napis, który na nim widnieje, głosi: „Pamięci cichociemnych, 316 spadochroniarzy żołnierzy Armii Krajowej, którzy swoje życie i losy poświęcili Tobie, Ojczyzno”. Jest też znak cichociemnych w kształcie spadającego na ofiarę orła i niewielka tabliczka z napisem „Tobie, Ojczyzno”.
